📘 GPSC અને UPSC પરીક્ષાની સંપૂર્ણ તૈયારી માર્ગદર્શિકા

ભારતમાં UPSC (Union Public Service Commission) અને ગુજરાતમાં GPSC (Gujarat Public Service Commission) એ બે સૌથી મોટી સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓ છે. બંને પરીક્ષાની તૈયારી માટે યોગ્ય યોજના, સચોટ નોટ્સ, સિલેબસ મુજબ અભ્યાસ અને છેલ્લે ફાસ્ટ રિવિઝન ખુબજ જરૂરી છે.

📝 1. પરીક્ષાનું સિલેબસ સમજવું

સૌથી પહેલું પગલું એ છે કે તમે GPSC અને UPSC નું સત્તાવાર સિલેબસ ડાઉનલોડ કરો.

1. UPSC સિલેબસ: પ્રિલિમ્સ (GS-I અને CSAT), મેઈન્સ (9 પેપર્સ), ઈન્ટરવ્યુ
2. GPSC સિલેબસ: પ્રિલિમ્સ (GS-I અને GS-II), મેઈન્સ (6 પેપર્સ), ઈન્ટરવ્યુ

સિલેબસના મુખ્ય વિષયો:

1. ભારતીય ઇતિહાસ
2. ભારતીય રાજકારણ અને બંધારણ
3. અર્થવ્યવસ્થા (Economy)
4. વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી
5. પર્યાવરણ અને ભૂગોળ
6. વર્તમાન ઘટનાઓ (Current Affairs)
7. ગુજરાતનો ઇતિહાસ અને સંસ્કૃતિ (GPSC માટે ખાસ)

📚 2. સૌથી મહત્વના વિષયો (High Priority Topics)

સિલેબસમાં બધું મહત્વનું છે, પણ સમય બચાવવા હાઈ-પ્રાયોરિટી ટોપિક્સ પર વધારે ધ્યાન આપો:

✅ GPSC માટે:

1. ગુજરાતનો ઇતિહાસ, સંસ્કૃતિ અને સાહિત્ય
2. ગુજરાતની અર્થવ્યવસ્થા અને વિકાસ યોજનાઓ
3. ગુજરાતના મહત્વના સ્થળો, પર્યટન અને નદીઓ

✅ UPSC માટે:

1. આધુનિક ભારતનો ઇતિહાસ (1857 પછીનો)
2. ભારતીય બંધારણના મહત્વના આર્ટિકલ્સ
3. અર્થવ્યવસ્થાના બેઝિક ટોપિક્સ (Budget, Banking, Inflation)
4. પર્યાવરણ સંરક્ષણ, સંસ્થા અને કાયદા
5. વર્તમાન ઘટનાઓ (રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય)

✍️ 3. નોટ્સ કેવી રીતે બનાવવી?

નોટ્સ બનાવતી વખતે સરળ અને ટૂ-ધ-પોઈન્ટ સ્ટાઈલ અપનાવો.

🔹 નિયમો:

1. હેડિંગ અને સબહેડિંગ સાથે ટોપિક લખો
2. લાંબો પેરાગ્રાફ નહિ → પોઈન્ટમાં લખો
3. મહત્વના શબ્દો Bold અથવા રંગીન પેનથી હાઇલાઇટ કરો
4. નોટ્સ ટૂંકા હોવા જોઈએ જેથી રિવિઝન ફાસ્ટ થાય

🔹 ઉદાહરણ:

ભારતનું બંધારણ

1. બનાવનાર: બંધારણ સભા (Constituent Assembly)
2. સ્વીકૃતિ તારીખ: 26 નવેમ્બર 1949
3. અમલ તારીખ: 26 જાન્યુઆરી 1950
4. મુખ્ય લક્ષણો: સંઘીય પદ્ધતિ, લોકશાહી, ધાર્મિક સ્વતંત્રતા

⏳ 4. રિવિઝન કેવી રીતે કરવું?

રિવિઝન એ તૈયારીની ચાવી છે.

1. દરરોજ સાંજે 15 મિનિટ તે દિવસના નોટ્સ રિવાઇઝ કરો
2. દર અઠવાડિયે રવિવારે પાછલા 6 દિવસનું રિવિઝન કરો
3. આખો સિલેબસ પૂરું થયા પછી → 30 દિવસનું સ્પેશિયલ રિવિઝન પ્લાન બનાવો
4. છેલ્લાં 10 દિવસ માત્ર Mock Test અને PYQ (પાછલા વર્ષના પ્રશ્નપત્રો) સોલ્વ કરો

🗂️ 5. નોટ્સમાં હેડિંગ્સ કેવી રાખવા?

નોટ્સ સરળ રીતે ગોઠવવા માટે હંમેશા એકસરખું ફોર્મેટ રાખો.

🔹 હેડિંગ સ્ટાઇલ:

1. મુખ્ય વિષય (Main Topic) → મોટું હેડિંગ
2. ઉપવિષય (Sub Topic) → નાનું હેડિંગ
3. મુખ્ય મુદ્દા (Key Points) → બુલેટ પોઈન્ટ્સ

ઉદાહરણ:

ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા

1. આર્થિક સુધારા 1991

1. LPG નીતિ (Liberalisation, Privatisation, Globalisation)
2. મુખ્ય પ્રભાવ: GDP વૃદ્ધિ, ખાનગીકરણ, વિદેશી મૂડી

2. વાર્ષિક બજેટ

1. આવક અને ખર્ચ
2. નાણાકીય ખાધ
3. સરકારી યોજનાઓ

🎯 6. સફળતા માટે ખાસ ટીપ્સ

1. દરરોજ 6–8 કલાક સતત અભ્યાસ કરો
2. એક જ બુક પર ધ્યાન આપો, રેફરન્સ માટે વધારે બુકમાં ન ખોવાઈ જવું
3. કરંટ અફેર્સ માટે રોજિંદા સમાચાર અને માસિક મેગેઝીન વાંચો
4. દર 15 દિવસે એક વખત Mock Test આપો
5. ધીરજ રાખો અને સતતતા જાળવો

✅ નિષ્કર્ષ

GPSC અને UPSC પરીક્ષાની તૈયારી લાંબી મુસાફરી છે, પરંતુ જો તમે સિલેબસ મુજબ તૈયારી, ટૂ-ધ-પોઈન્ટ નોટ્સ, સતત રિવિઝન અને નિયમિત Mock Test કરો તો સફળતા ચોક્કસ મળશે.

👉 યાદ રાખો: “Hard Work + Smart Strategy = Success”

.

ENGLISH

📘 Complete Preparation Guide for GPSC & UPSC

1. 📚 Exam Structure & Syllabus Understanding

GPSC (Gujarat Public Service Commission)

1. Prelims:
2. Paper 1: General Studies (History, Geography, Polity, Economy, Current Affairs, Environment)
3. Paper 2: CSAT (Reasoning, Maths, Comprehension)
4. Mains: Gujarati, English, Essay, General Studies (4 Papers).
5. Interview: Personality Test.

UPSC (Union Public Service Commission)

1. Prelims:
2. GS Paper 1: History, Geography, Polity, Economy, Current Affairs, Environment, Science.
3. GS Paper 2: CSAT (Reasoning, Maths, Comprehension).
4. Mains: Essay, GS (4 Papers), Optional (2 Papers), Language & English papers.
5. Interview: Personality Test.

2. 📝 Preparation Strategy

1. Start with NCERT (6–12 Standard) – History, Geography, Polity, Economics.
2. Gujarati Medium GPSC – Use "Gujarat ni Bhugol", "Samajik Vigyan", "Lokrajya" magazine.
3. UPSC – Standard books (Laxmikant for Polity, Spectrum for History, Ramesh Singh for Economics).
4. Current Affairs – Read The Hindu, Indian Express, and Yojana / Kurukshetra magazines.
5. Revision Notes – Write short notes, mind maps, flow charts.
6. Daily Practice – MCQs + Answer Writing.
7. Time Management – Morning theory reading, evening MCQ solving.

3. 📅 90-Day Smart Plan

1. Day 1–30: NCERT + Basic Books + Static Subjects (History, Polity, Geography).
2. Day 31–60: Advanced Topics + Current Affairs + Mains Answer Writing.
3. Day 61–90: 100% Revision + Previous Year Papers + Mock Tests.

4. 📌 Tips for Success

1. Daily 2–3 hours Current Affairs (newspaper + notes).
2. Weekly 1 mock test compulsory.
3. Gujarati candidates: Write daily essay in Gujarati (for GPSC mains).
4. UPSC aspirants: Strong focus on English writing skills.
5. Always keep Short Notes for Last 7 Days Revision.

5. 🔑 Key to Cracking Exam

👉 Consistency + Smart Work + Revision + Practice = Success